Waterschap Scheldestromen prikt regelmatig gaten in de dijk

Het waterschap Scheldestromen levert sonderingsgegevens aan de BRO. Veel van deze sonderingen zijn gemaakt om periodiek de kwaliteit van onze dijken te toetsen. Dit gebeurt mede in het kader van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP). De toetsing gebeurt minimaal om de twaalf jaar en regelmatig zelfs vaker. Dit levert veel ondergrondgegevens op. Deze gegevens zijn op korte en lange termijn van groot belang voor Nederland.

Per strekkende kilometer sonderen en boren …

Bij onzekerheid over de opbouw van ondergrond, voornamelijk bij de zwakkere, deels in 2010, afgekeurde dijkdoorsnedes worden sonderingen in een vast patroon uitgevoerd. Op de kruin van de dijk gebeurt dat iedere 50 tot 100 meter. Daarnaast wordt in bijzondere gevallen ook binnendijks en/of buitendijks sonderingen uitgevoerd met een tussenafstand van 50 à 100 meter. Per strekkende kilometer waterkerende dijk zijn dat zo’n 20 tot 50 sonderingen. Bij dit onderzoek worden ook een aantal boringen uitgevoerd om de grondeigenschappen met behulp van laboratorium proeven vast te stellen.

… en waterhoogte peilen

Daarbij worden eveneens peilbuizen geplaatst die gedurende een korte periode de stijghoogte in de zandlagen kunnen meten om dit te relateren aan het waterstandverloop van het buitenwater. De sonderingen en boringen worden gebruikt voor het bepalen van geotechnische lengteprofielen. De lengteprofielen met de gemeten stijghoogten vormen de basis voor sterkteberekeningen.

^{Sonderingspatronen op dijken}

Het belang van sonderingen

Sonderingen vertellen iets over de sterkte van de ondergrond. Voor het waterschap is het van belang om te weten of dijken over de jaren heen stabiel zijn gebleven, of dat er veranderingen zijn en er onderhoud nodig is. Voor het HWBP is het van belang om in 2050 alle primaire keringen op een sobere en doelmatige wijze versterkt te hebben, zodat deze voldoen aan de wettelijke normen zoals die zijn vastgelegd in de Waterwet. Met de BRO kunnen ondergrondgegevens ook weer door anderen gebruikt worden en voor de langere termijn goed gearchiveerd worden. Voor bijvoorbeeld lange-termijnanalyses of voor toekomstige infrastructuurprojecten, ook als we nu nog niet kunnen voorzien welke dat zullen zijn.

Duizend sonderingen per jaar

De eerste honderden sonderingen zijn inmiddels in de BRO geregistreerd. “Waterschap Scheldestromen is verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van 432 km dijken en duinen (primaire waterkering) in Zeeland”, zegt Marnix van den Brande van waterschap Scheldestromen. “Naar verwachting zal de komende 5 jaar jaarlijks tussen de 10 a 20 kilometer dijk nader worden onderzocht. Dit levert jaarlijks zo’n 500 a 1.000 sonderingen op. Het Waterschap heeft hierover afspraken gemaakt met de partijen die gecontracteerd zijn voor het uitvoeren van het grondonderzoek. Ook die helpen bij het aanleveren aan de BRO.”

Gezamenlijk: 10.000 sonderingen

De waterschappen en hoogheemraadschappen in Nederland beheren gezamenlijk zo’n 17.500 km waterkerende dijken en duinen. Hiervan zijn circa 2.400 kilometer nationale en circa 1.500 kilometer regionale primaire keringen. Naar verwachting zal daarvan zo’n 100 tot 200 kilometer jaarlijks worden onderzocht. Een simpel rekensommetje laat zien dat dit zo’n 5.000 à 10.000 sonderingen per jaar gaat opleveren. En daarbovenop een aantal boringen en peilingen.