Amsterdam deelt tools om slimmer, sneller en beter te werken met grondonderzoek

Gepubliceerd 12 juni 2023

De Gemeente Amsterdam heeft, net als veel andere gemeenten, nog veel historische BRO-gegevens op de plank liggen. Deze wil ze eenvoudig en direct beschikbaar maken voor iedereen. De sonderingen hebben niet het juiste formaat om te kunnen leveren aan het Bronhouderportaal. Thomas van der Linden ontwikkelt een toolbox voor het inzichtelijk maken van grondonderzoek. Een van de tools doet een upgrade van oudere GEF-bestanden naar GEF 1.1.3. Hierna kunnen deze bestanden met de BRO GEF-converter omgezet worden in het vereiste bestand (IMBRO/A XML) voor het Bronhouderportaal. Thomas: “We hebben hierdoor nog enkele duizenden sondeergegevens extra aan kunnen leveren. Andere bronhouders hebben hier vast ook iets aan. Daarom stellen we onze tools ter beschikking.”

Thomas van der Linden is adviseur Geotechniek bij de gemeente Amsterdam. “We hebben een uitgebreid archief met grondonderzoek liggen, maar het kostte veel tijd om daarin op zoek te gaan naar informatie. Met de ontwikkeling van de tool besparen we tijd en maken we het archiefmateriaal in de BRO beschikbaar voor iedereen. We gebruiken de tool alleen voor historische gegevens, want de grondonderzoeksbureaus leveren de sonderingen die nu gemaakt worden, direct aan de BRO in het juiste formaat.”

Sondeergrafiek

De opbouw van IJburg

De historische sondeergegevens in het Bronhouderportaal gebruikt de gemeente Amsterdam onder meer voor de planvorming van de uitbreiding van de woonwijk IJburg. “Sondeergegevens zijn van cruciaal belang als basis voor de plannen. Door de sondeergegevens te analyseren kunnen we zo exact mogelijk bepalen hoeveel zand er nodig is om huizen te bouwen op een plek waar kortgeleden nog boten voeren.”

Ook de visualisatie van de sondeergegevens helpt de gemeente Amsterdam bij de opbouw en uitbreiding van IJburg. “Door een bepaald gebied in de ondergrond te visualiseren, wordt in een oogopslag duidelijk waar wel of geen diepere zandlaag ligt. Die inzichten zijn bijvoorbeeld belangrijk voor een nog te bouwen haven. De damwanden daarvoor hebben stabiliteit nodig.”

Tools breed gedeeld

Van der Linden benadrukt het belang van het leveren van historische sondeergegevens en stelt daarom de tool beschikbaar voor gemeenten, waterschappen, andere bronhouders en ook marktpartijen. “We zien het als onze plicht om de tools te delen met iedereen die daar baat bij heeft. Zo heeft gemeente Almere bij het maken van plannen voor Almere Pampus de tool benut om de laatste oude sonderingen ook nog in de BRO te zetten. Ook Omgevingsdienst Zuid-Holland Zuid gaat binnenkort aan de slag met de tools. We hopen dat meer bronhouders volgen, zodat zoveel mogelijk historische sondeergegevens aangeleverd worden. Want: hoe meer data, hoe nauwkeuriger je de ondergrond in beeld kunt brengen.”

Zo werkt de tool

De tool zet historische sondeergegevens die gemaakt zijn met een oudere GEF-standaard om naar een GEF1.1.3. De GEF1.1.3- bestanden kunnen vervolgens met de GEF-converter van Programmabureau BRO omgezet worden naar XML en zo aangeleverd worden in het Bronhouderportaal. Ook controleert de tool meetdata op sommige eigenschappen. Negatieve meetwaarden worden bijvoorbeeld niet geaccepteerd voor sommige parameters en kunnen daarom op ‘geen waarde’ worden gezet.

“De tool is gebouwd in Python en is niet klik en klaar”, laat Van der Linden weten. “Daarom is er een instructie toegevoegd waarmee gebruikers stapsgewijs worden meegenomen in het gebruik van de tool. We gaan ervan uit dat de instructie voldoende handvatten biedt om de tool te implementeren en te gebruiken. Mochten er vragen of onduidelijkheden zijn, dan horen we dat graag.”

Na de inzet van deze tool kun je gegevens in de BRO GEF-converter verder omzetten. Het Programmabureau BRO heeft deze een aantal jaren geleden laten ontwikkelen om de gegevens aan te kunnen leveren via het Bronhouderportaal aan de BRO. De converter wordt niet langer actief ondersteund, maar de software is nog steeds beschikbaar.

Je kunt de tool voor het omzetten van GEF-bestanden downloaden.

De software van de GEF-converter van de BRO vind je op deze pagina.

Visualisatietools

De tool voor het omzetten van GEF-bestanden naar GEF1.1.3, is er een in een serie modules die met elkaar gecombineerd kunnen worden. De basis vormt een module die databestanden kan inlezen met sonderingen of boringen in de formaten BRO XML, GEF, SIKB0101 XML. De reeksen cijfers in deze bestanden zeggen natuurlijk niet zo veel. De visualisatie maakt de ondergrond inzichtelijk. Op deze basis zijn modules ontwikkeld voor de visualisatie van sondeergrafieken en boorstaten, inclusief laboratoriumproeven. Een andere module plot meerdere sonderingen en boringen uit BRO in een profiel, eenvoudig door twee of meer punten op een kaart te klikken. Omdat we alles open source beschikbaar stellen, kan iedereen onze basis gebruiken om op door te ontwikkelen. “Zo maken we samen tools om ons werk slimmer, sneller en beter doen!”

Via deze app kun je de verschillende tools vinden.

Het programma Basisregistratie Ondergrond stimuleert het uitwisselen en (her)gebruiken van BRO-aanleverfunctionaliteiten, maar is niet verantwoordelijk voor de inhoud en de toetsing ervan. Twijfel of vragen over deze tool? Neem dan contact op met Thomas van der Linden.