Datagedreven naar duurzamer (her)gebruik van grond

Het is om allerlei redenen belangrijk om op een intelligente manier om te gaan met onze grond. Zowel op nationaal als Europees niveau is daarom afgesproken samen te werken aan circulariteit. Essentiële aspecten daarbij zijn het efficiënt gebruik van steeds schaarser wordende grondstoffen en het terugdringen van de uitstoot van CO2, fijnstof en stikstof. Met name bij grondverzet liggen er kansen om grote stappen te zetten. Gegevens over Milieukwaliteit uit grondonderzoeken nemen toe en komen binnenkort ook in de BRO. Hoog tijd dus om die data in te zetten voor datagedreven werken aan duurzaam gebruik en hergebruik van grond. En het vervoer daarvan.

Achtergrond

In infrastructuurprojecten, gebiedsinrichting en natuurontwikkeling is er vaak een grote behoefte aan grond, maar de beschikbare hoeveelheden nemen af. Met name het tekort aan hoogwaardig zand en klei is groot en speelt zelfs wereldwijd. Dat is al goed zichtbaar: alle plannen en projecten in onze fysieke leefomgeving vragen om grond. Die is schaars en duur en dat belemmert de gebiedsontwikkeling en woningbouw. Tegelijkertijd willen we bij de bouw zo min mogelijk CO2, fijnstof en stikstof produceren.

Praktijkvoorbeeld

Graafprojecten waarbij grond vrijkomt, bieden een kans om deze problemen aan te pakken. Op dit moment wordt vrijkomende grond slechts in beperkte mate hergebruikt. Het wordt steeds onvermijdelijker dat grondstromen veel circulairder worden om tekorten te voorkomen. Het is dus zinvol vanuit hergebruik en transportbewegingen om bijvoorbeeld afgegraven grond dichtbij weer te kunnen gebruiken, in plaats van het eerst in grondbanken ver weg op te slaan. Het efficiënt koppelen van aanbieders en afnemers van grond is hierbij van cruciaal belang.

Een aantal partijen nam met koppelen van vraag en aanbod een proef op de som in het BRO Praktijkvoorbeeld ‘Circulaire grondstromen’. Daarna is er energie ontstaan om daarop verder te gaan.

Dit webinar

In een BRO’tje laten we zien hoe de transitie naar een duurzamer hergebruik van grond baat kan hebben bij gebruik van (openbaar) beschikbare data over de ondergrond. Bijvoorbeeld door in een systeemmodel opties in kaart te brengen voor afgegraven grond en dit aan locaties te koppelen, zodat er een marktplaats voor grond kan ontstaan. Het model modelleert de waarde van grondstromen voor verschillende toepassingen.  Aspecten die een rol spelen zijn zaken als kosten, fysische en chemische eigenschappen en CO2-balans. In de marktplaats komt deze waardebepaling terug. Daar kan grond van aanbieders gekoppeld worden aan verschillende afnemers/bestemmingen.

Een pilot is gedaan door Rijkswaterstaat in de uiterwaarden van de Waal bij Tiel. Daar komt grond vrij bij het maken van ruimte voor de rivier.

Sprekers:

• Martin Peersmann | programma-manager BRO (ministerie BZK)
• Kees Luijt |  Rijkswaterstaat
• Arjen Ros en Egbert Roos | Copernicos
• Brian de Vogel | Geodan

Terugkijken

Presentaties

• Presentatie Martin Peersmann (pdf, 2.5 MB)
• Presentatie Kees Luijt (pdf, 2.1 MB)
• Presentatie Arjen Ros en Egbert Roos (pdf, 1 MB)
• Presentatie Brian de Vogel (pdf, 2.1 MB)