Praktijkfestival Ondergrond
Praktijkfestival Ondergrond 27 oktober 2020
Het Praktijkfestival Ondergrond vond plaats op dinsdag 27 oktober 2020. Hier vindt u alle opnames en presentaties terug van de sessies en andere programmaonderdelen. Handig: bekijk het overzicht van alle opnames via de YouTube-afspeellijst.
Praktijkfestival Ondergrond
Opening
Om 12:00 uur opende Rosemarie Bastianen, directeur Ruimtelijke Ordening bij het Ministerie van BZK, het Praktijkfestival Ondergrond. Zij vertelt waarom zij deze middag vol praktijkervaring belangrijk vindt. En zij laat zien wat u zoal kunt verwachten op het festival.
Talkshow
Nederland staat voor een aantal grote maatschappelijke opgaven in de leefomgeving. Deze vragen allemaal om oplossingen in de ondergrond. Hoe gaan we om met onze ondergrond en ons grondwater in de toekomst? Hoe zorgen we voor balans in benutten en beschermen? En hoe kunnen data hier een rol in spelen?
Daarover gaat het gesprek met Maarten Schurink (Secretaris Generaal ministerie BZK), Luc Kohsiek (Dijkgraaf HHNK), Lourens Loeven (Directeur Commissie m.e.r.), Rob Eijsink (Stuurgroepsecretaris Bodem & Infrastructuur VEWIN) en Michiel van der Meulen (Hoofdgeoloog, TNO). Met een bijdrage van Tanja Klip-Martin (Eerste Kamerlid) en kunstenares Lisanne Sloots.
Feestelijk moment
Op dit Praktijkfestival Ondergrond laten we niet alleen zien hoe velen ons land aan de slag zijn met de gegevens uit de BRO. We vieren samen ook dat alle overheden aangesloten zijn op de Basisregistratie Ondergrond. Natuurlijk hadden we dat liever gedaan in aanwezigheid van u allen, maar we zorgen ervoor dat u, waar u ook bent, dit moment kunt meevieren.
Sessieronde 1
Het belang van ondergrondgegevens bij de energietransitie van Amsterdam
Hoe helpen ondergrondgegevens en 3D ruimtelijke planning bij de planvorming voor een nieuw warmtenet in het Paasheuvelgebied (Amsterdam Zuidoost)? Een integrale aanpak en goed zicht op de samenstelling van de ondergrond en alles wat daarin aanwezig is, blijken cruciaal te zijn in dit project. Door al vanaf het begin van het planproces is met alle betrokken experts en disciplines aan tafel te zitten, kon het gebied integraal bekeken worden.
Spreker
Marco Scheffers (Gemeente Amsterdam)
Terugkijken & presentatie
Wat speelt er op de zeebodem?
Ook op de Noordzee heb je te maken met de ondergrond. Wat moet je weten over deze ondergrond voor de aanleg van een windpark, een zandwingebied of vergroting van een gebied waar schepen voor anker kunnen gaan?
Rijkswaterstaat Zee en Delta staat voor deze nieuwe ontwikkelingen in het gebied voor IJmuiden, waarbij mogelijk knelpunten ontstaan met andere gebruiksfuncties op zee. Daarom is samen met de BRO een praktijkvoorbeeld gestart waarbij de verschillende elementen in de ondergrond in kaart worden gebracht. De vraag dit daar voorligt is: hoe maak je de effecten, knelpunten en kansen van toekomstige ruimtelijke ontwikkeling voor de kust van IJmuiden inzichtelijk?
In deze sessie vertellen we over de uitdagingen en laten we de eerste resultaten in de viewer zien.
Sprekers
Martin Peersmann (Programma BRO, Ministerie van BZK)
Ewoud Kuin (Rijkswaterstaat)
Terugkijken & presentatie
Het onzichtbare zichtbaar maken
In deze deelsessie laten we zien wat er gebeurt bespreken we de vragen die er liggen rond data, informatie en visualisatie van bodem en ondergrond bij maatschappelijke opgaven en transities. En bespreken we de vragen die er liggen. Hoe kun je bodem- en ondergronddata, informatie, visualisaties, modellen meenemen in afwegingen en gesprekken met bestuurders en burgers? Hoe ziet dit eruit in de instrumenten van de Omgevingswet? Welke voorbeelden zijn er en waar hebben we behoefte aan?
Een zoektocht langs de verschillende (1D tot en met 4D) dimensies, die we aangaan met diverse overheden via een initiatief om een programma te gaan opstellen en uitvoeren. En er is nog ruimte om aan te sluiten! Een van de doelstellingen van de sessie is om, naast uit te wisselen wat er allemaal al gebeurt, ons initiatief open te stellen voor meer deelnemers en aan te scherpen naar de wensen van de deelnemers. In de sessie brengen we uw wensen dan ook in kaart en wisselen we 'droombeelden' uit.
Sprekers
Linda Maring (Deltares)
Martijn Mekkink (TAUW)
Terugkijken & presentatie
Karteren door mens en machine
In deze sessie nemen we u mee in de wereld van de geomorfologie. De geomorfologie beschrijft de vorm en de ontstaanswijze van het aardoppervlak. Deze informatie is onmisbaar voor vraagstukken over klimaatadaptatie, natuurbeheer en cultureel erfgoed.
Deze sessie bestaat uit twee delen. In het eerste deel laten we zien hoe we de Geomorfologische Kaart van Nederland actualiseren met gebruik van handmatige en digitale (machine learning)technieken. Het karteren gebeurt dus door zowel mens als machine. Naast de totstandkoming laten we ook zien hoe de kwaliteit van de Geomorfologische Kaart van Nederland bepaald wordt.
In het tweede deel laten we zien hoe de Geomorfologische Kaart van Nederland gebruikt kan worden voor klimaatadaptatie. De vorm van het landschap en eigenschappen van de ondergrond kunnen ingezet worden om zowel wateroverlast als droogteoverlast tegen te gaan. We bespreken een praktijkvoorbeeld waarin de geomorfologie bepaalt hoe we om moeten gaan met water in ons landschap.
Sprekers
Marijn van der Meij (WENR)
Gilbert Maas (WENR)
Shannen Dill (WENR)
Terugkijken & presentatie
Sessieronde 2
Wat zou u willen weten?
In de BRO zullen op termijn ook bodemfysische gegevens beschikbaar komen en de grondwaterdynamiekkaart. Na een korte toelichting op beide thema’s gaan we graag het gesprek aan over:
- Welke data zijn voor u interessant?
- In welke vorm moeten deze data aangeboden worden?
- In hoeverre past dit binnen de BRO?
Sprekers
Mirjam Hack (WENR)
Martin Knotters (WENR)
Gerben Bakker (WENR)
Marius Heinen (WENR)
Terugkijken & presentatie
Hoe veranker je bodem en ondergrond in een Omgevingsvisie?
Hoe kun je bodem en ondergrond (3D-planologie) opnemen in een Omgevingsvisie om (later) juridisch te kunnen verankeren in een Omgevingsplan? De gemeente Hillegom heeft dit vraagstuk opgepakt met de ketenpartners, provincie, Omgevingsdienst, een regionale werkgroep bodem en ondergrond en nutsbedrijven. Het verbinden van verleden, heden en toekomst staat daarbij centraal. Het proces en de wijze van participatie vooraf komt hierbij aan ook bod. In de gemeente Hillegom is in 2018 een Omgevingsvisie vastgesteld, die jaarlijks wordt geactualiseerd. We bekijken ieder jaar met onze partners of er nieuwe ontwikkelingen zijn, die we kunnen opnemen in de Omgevingsvisie.
Sprekers
Sjoukje Eringa (Werkorganisatie HLTsamen)
Wendy Brethouwer (Werkorganisatie HLTsamen)
Terugkijken & presentatie
Regie op de ondergrond
Inzicht in de ondergrond helpt Gemeente Papendrecht bij de aanpak van klimaatadaptatie, energietransitie en bij het voeren van regie op de ondergrond. De gemeente combineert gemeentelijke data van onder meer riolering, wegen, boomwortels en projectontwerp met de BRO-data en –modellen. Zo kan ruimte gevonden worden voor de inpassing van warmtenetten en helpt het bij het maken van ondergrondanalyses bij herontwikkeling. Ook kan de gemeente nu goed analyseren hoe diverse infrastructuren en andere ondergrondse objecten in de ondergrond zitten en zorgen dat die elkaar niet in de weg zitten.
In vier innovatiesprints hebben experts van de gemeente Papendrecht, Programma BRO en Esri Nederland gekeken hoe de BRO-data en -modellen deze opgaven ondersteunen. In deze sessie presenteren zij de resultaten en daaruit voortgekomen handvatten waarmee gemeenten zelf aan de slag kunnen gaan.
Sprekers
Gert Jan de Goede (Gemeente Papendrecht)
Maarten Welmers (Esri Nederland)
Terugkijken & presentatie
Een 3D model voor ontwikkelen en beheren van de gemeente
'We willen werken in 3D, tenzij', is de visie van gemeente Groningen. De gemeente ziet de grote meerwaarde van 3D-werken: dienstverlening kan optimaler, werkprocessen verlopen sneller en (faal)kosten kunnen een stuk lager. Het pilotproject 3D Suikerunie geeft inzicht in de toepasbaarheid van een 3D ondergrondmodel voor de hele gemeente Groningen.
Het Suikerunieterrein is een voormalig industrieterrein van de Suikerunie. Het terrein ligt nu grotendeels braak, maar zal de komende jaren worden ingericht. Er zijn objecten in de ondergrond aanwezig waarmee tijdens de inrichting rekening gehouden moet worden. Denk bijvoorbeeld aan archeologie, bodemverontreinigingen of funderingen. Ook thema's als watermanagement, milieu, ecologie en cultuurhistorie spelen bij de inrichting van het gebied een rol. Wat zit er in de ondergrond en hoe beïnvloedt dat de plannen?
Sprekers
Gerd de Wolde (gemeente Groningen)
Andries Nolles (gemeente Groningen)